Đầu tư chứng khoán là một hình thức tìm kiếm lợi nhuận được nhiều bạn trẻ quan tâm nhất hiện nay. Tuy nhiên, để việc đầu tư chứng khoán có hiệu quả cao đòi hỏi các nhà đầu tư mới cần trang bị nhiều kiến thức và kỹ năng cần thiết. Dưới đây là những kinh nghiệm đầu tư chứng khoán cho người mới bắt đầu giúp bạn tích lũy kiến thức đầu tư một cách toàn diện.
Chứng khoán là gì?
Chứng khoán là một loại tài sản có thể sử dụng để giao dịch. Chứng khoán là bằng chứng xác nhận quyền và những lợi ích được hưởng của chủ sở hữu đối với tài sản hoặc phần vốn công ty/ tổ chức phát hành. Chứng khoán được thể hiện qua các hình thức: bút toán ghi sổ, dữ liệu điện tử hoặc chứng chỉ.
Hiện nay, chứng khoán có 4 loại chính được sử dụng phổ biến:
- Cổ phiếu
- Trái phiếu
- Chứng khoán phái sinh
- Chứng chỉ quỹ
Đầu tư chứng khoán là gì?
Đầu tư chứng khoán là hoạt động các nhà đầu tư gián tiếp đầu tư vào các doanh nghiệp đã niêm yết trên thị trường bằng việc mua cổ phiếu, trái phiếu do các doanh nghiệp này phát hành.
Tại cùng thời điểm đó, nhà đầu tư sẽ mua chứng khoán được các doanh nghiệp phát hành và đang lưu thông trên thị trường với mong muốn kiếm tiền trong tương lai.
Sau thời gian hoạt động, doanh nghiệp sử dụng nguồn vốn huy động được từ dòng tiền trên thị trường chứng khoán, sẽ phát triển, sinh lời. Đồng nghĩa với giá chứng khoán tăng, lợi nhuận ròng hay cổ tức được chia cho các nhà đầu tư. Lợi nhuận mà người mua nhận được khi đầu tư chứng khoán sẽ là sự chênh lệch giá chứng khoán và cổ tức được chia đều từ lợi nhuận kinh doanh.
Đặc điểm của chứng khoán
- Tính thanh khoản hay tính lỏng: Khả năng mua bán trên thị trường, chuyển nhượng và giao dịch. Mỗi loại chứng khoán sẽ có tính thanh khoản và khả năng giao dịch khác nhau. Trong đó, cổ phiếu được đánh giá cao nhất về tính thanh khoản.
- Tính rủi ro: Chứng khoán là tài sản mà giá trị của nó chịu tác động của nhiều yếu tố như chính trị, thị trường, lạm phát…
- Tính sinh lời: Chứng khoán được đầu tư với mong muốn sinh lời trong tương lai. Khả năng sinh lời từ sự tăng giá của chứng khoán trên thị trường hoặc từ cổ tức được chia.
Doanh nghiệp cổ phần phát hành cổ phiếu để huy động vốn dài hạn, nhằm phát triển kinh doanh, bên cạnh nguồn vốn vay ngân hàng.
Thị trường chứng khoán thực hiện giao dịch mua – bán, trao đổi hay chuyển nhượng trái phiếu/ cổ phiếu thông qua các nhà môi giới trung gian mà ở đây là công ty chứng khoán. Cơ chế thị trường chứng khoán được chia thành 2 loại:
- Thị trường sơ cấp: Nơi cổ phiếu lần đầu được các công ty, tổ chức phát hành ra công chúng để huy động vốn.
- Thị trường thứ cấp: Nơi cổ phiếu được giao dịch, mua bán và chuyển nhượng. Tại thị trường này tiền mới sẽ không được sinh ra mà chỉ có các giao dịch chuyển nhượng chủ sở hữu.
Phân loại nhà đầu tư chứng khoán
Nhà đầu tư chứng khoán là những người cấp vốn cho thị trường chứng khoán, đẩy mạnh tính thanh khoản của thị trường, góp phần tạo nên sự sôi động hay các hoạt động giao dịch. Có thể phân loại nhà đầu tư chứng khoán dựa trên nhiều yếu tố.
Theo chủ thể hình thành:
- Nhà đầu tư cá nhân: Là những cá nhân sử dụng đồng tiền nhàn rỗi đầu tư vào thị trường chứng khoán để kiếm lời.
- Nhà đầu tư tổ chức: Một định chế tài chính do nhiều nhà đầu tư chứng khoán đơn lẻ hợp thành, tạo ra số vốn lớn hơn và khả năng tiếp cận các thị trường cao cấp hơn. Ở đây, nhà đầu tư tổ chức thường được gọi là quỹ đầu tư.
Theo tính chất hoạt động đầu tư:
- Nhà đầu tư chuyên nghiệp: Những cá nhân, tổ chức coi hoạt động đầu tư chứng khoán là công việc chính, thường xuyên. Nhà đầu tư chuyên nghiệp thường là doanh nghiệp, công ty tài chính, tổ chức kinh doanh bảo hiểm…
- Nhà đầu tư nghiệp dư: Chủ yếu là những cá nhân đầu tư không thường xuyên, thực hiện mua bán không chuyên nghiệp. Các nhà đầu tư nghiệp dư tự phân tích, đánh giá thị trường và đưa ra quyết định giao dịch.
Nguyên tắc đầu tư chứng khoán thành công
Tham gia đầu tư chứng khoán nhiều cơ hội nhưng cũng không ít rủi ro. Bởi thị trường chứng khoán đầy biến động, chịu tác động ảnh hưởng của nhiều yếu tố. Người chơi mới muốn tham gia thị trường cần nắm vững các nguyên tắc đầu tư chứng khoán để tham gia chơi an toàn, hiệu quả.
- Chỉ đầu tư vào những lĩnh vực am hiểu: Nhà đầu tư chỉ nên mua cổ phiếu/trái phiếu từ những tổ chức phát hành mà bạn hiểu rõ về sự phát triển, cơ hội và tiềm năng của lĩnh vực kinh doanh này. Nhà đầu tư được yêu cầu lựa chọn chứng khoán thông minh thông qua phân tích hoạt động kinh doanh, xác định cổ phiếu tiềm năng và cổ phiếu kém chất lượng.
- Mua thấp, bán cao: Đây là nguyên tắc cơ bản mà nhà đầu tư nào cũng biết và muốn kiếm lời từ chứng khoán. Tuy nhiên, nguyên tắc này không dễ thực hiện và đôi khi người chơi cần chấp nhận thua lỗ do yếu tố thị trường. Người chơi cần theo dõi thị trường, cổ phiếu xem có dấu hiệu tăng hay giảm để quyết định mua-bán kiếm lời tương đối.
- Hiểu về thị trường chứng khoán: Tìm hiểu về thị trường, phân tích đánh giá về cách chơi. Đánh giá chuyên sâu về loại chứng khoán mục tiêu, yếu tố ảnh hưởng đến thị trường, phân tích biến động, lựa chọn thời điểm mua phù hợp.
- Đầu tư có mục tiêu: Xác định mục tiêu tham gia đầu tư chứng khoán để có thể chơi dài hạn, không bị ảnh hưởng bởi những yếu tố tác động tức thời.
- Giữ tâm lý ổn định: Người chơi cần giữ một cái đầu lạnh, để không bị ảnh hưởng bởi những biến động ngắn hạn, ảnh hưởng đến chiến lược đầu tư. Tránh đầu tư theo tâm lý đám đông, bầy đàn sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả, dễ mắc sai lầm.
- Đa dạng hóa kênh đầu tư để giảm thiểu rủi ro: Nhà đầu tư không nên tập trung duy nhất vào một loại chứng khoán, một doanh nghiệp. Nên phân bổ và điều chỉnh mức vốn để đa dạng hóa kênh đầu tư, giảm thiểu rủi ro. Bên cạnh đầu tư cổ phiếu, nên đầu tư chứng khoán phái sinh, trái phiếu hay chứng chỉ quỹ.
- Rủi ro là tối thượng không phải là lợi nhuận: Nhà đầu tư cần tỉnh táo, đánh giá và kiểm soát rủi ro ở mức thấp nhất… Lúc này lợi nhuận sẽ tự động kéo đến.
Người mới đầu tư chứng khoán cần chuẩn bị gì?
Ngày càng có nhiều người quan tâm đến việc đầu tư vào cổ phiếu để tăng thu nhập thụ động. Chứng khoán trở thành một con đường đầu tư hấp dẫn, sinh lời cao nhưng cũng rất dễ bay hơi. Cần những gì để một người mới bắt đầu đầu tư hiệu quả vào chứng khoán?
Kiến thức về thị trường chứng khoán
Hiểu về thị trường chứng khoán là bước đầu tiên mà bất kỳ ai cũng cần học để tham gia thị trường. Nắm rõ cách thức hoạt động của thị trường, bản chất của thị trường, cách giao dịch, các yếu tố ảnh hưởng… Điều này sẽ giúp người chơi làm quen và không bị bỡ ngỡ hay thao tác sai lệnh dẫn đến thua lỗ.
Các kiến thức cơ bản về:
- Thị trường chứng khoán sơ cấp – chứng khoán thứ cấp.
- Ngày giao dịch, ngày T, T+2, ngày thanh toán trong chứng khoán.
- Chứng khoán đã lưu ký và chưa lưu ký.
- Giá tham chiếu và cách tính giá cổ phiếu.
- Vốn hóa cổ phiếu là gì? Cổ phiếu Blue chip, Midcap, Penny là gì?
Kỹ năng đầu tư chứng khoán
Thị trường chứng khoán luôn biến động, và sự lên xuống của giá cổ phiếu bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau. Nhà đầu tư cần có kỹ năng kiểm soát và vận dụng các giao dịch để tạo ra thu nhập và lợi nhuận. Tuy nhiên, kỹ năng đầu tư chứng khoán không thể đạt được trong một sớm một chiều, và các nhà đầu tư cần phải tiếp tục học hỏi, rèn luyện kỹ năng và cải thiện hiệu suất của chính mình.
Nhà đầu tư cần không ngừng rèn luyện kỹ năng nghiên cứu thị trường, học cách phân tích và định giá chứng khoán, nhận diện chứng khoán tiềm năng, nắm bắt cơ hội… kỹ năng kiểm soát vốn, cảm xúc và tái đầu tư, sử dụng vốn tự có hiệu quả.
Vốn tham gia đầu tư chứng khoán
Để tham gia đầu tư chứng khoán, bạn cần chuẩn bị vốn để mua cổ phiếu/trái phiếu tiềm năng. Vậy, bạn cần bao nhiêu tiền để tham gia đầu tư chứng khoán?
Sàn chứng khoán không có yêu cầu cụ thể về số tiền tối thiểu hay tối đa mà người chơi cần để tham gia sàn. Tuy nhiên, mức vốn tối thiểu cần thiết để tham gia đầu tư chứng khoán có thể được xác định bởi:
Số tiền bạn đầu tư vào cổ phiếu thường phụ thuộc vào giá cổ phiếu bạn muốn mua. Người chơi có thể chọn mua tối thiểu 100 cổ phiếu/lô, gọi là lô chẵn trên HNX, hoặc tối thiểu 10 cổ phiếu/lô, gọi là lô lẻ trên HoSE, hoặc tối thiểu 1 cổ phiếu/lô. finnhay. Tính khoản đầu tư tối thiểu cần thiết dựa trên giá cổ phiếu bạn đã chọn.
Ví dụ:
Cổ phiếu Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam (ký hiệu VNM) giá 88.000 đồng/cổ phiếu
Tại Finhay, bạn có thể mua cổ phiếu lẻ tối thiểu từ 1 cổ phiếu với giá 88.000 đồng
Tại HoSE, bạn có thể mua lô lẻ 10 cổ phiếu với giá 880.000 đồng
Tại HNX, thậm chí bạn có thể mua 100 cổ phiếu/lần với giá 8.800.000 VND
Vì vậy, với một số tiền nhỏ, bạn có thể mua CP, tùy thuộc vào nơi bạn giao dịch.
Người chơi nên bắt đầu với số tiền nhỏ, làm quen với thị trường chứng khoán và hiểu các hoạt động và giao dịch. Không nên đầu tư quá nhiều tiền vào một lúc, một cổ phiếu sẽ rất rủi ro.
Thời gian để học và đầu tư chứng khoán
Đầu tư chứng khoán không phải là trò chơi may rủi, đỏ đen chờ sự lên xuống của thị trường để ăn chênh lệch. Nhà đầu tư cần bỏ thời gian ra để học, tìm hiểu và nắm bắt xu hướng, quy luật vận hành hay cách theo dõi thị trường và những biến động ảnh hưởng đến chứng khoán.
Đầu tư chứng khoán cần thời gian, tối thiểu 1 năm để nắm bắt được thị trường, nhận biết được quy luật. Nhà đầu tư có thể chọn hình thức đầu tư ngắn hạn và dài hạn để tham gia chơi. Hình thức đầu tư dài hạn mang lại lợi nhuận bền vững và an toàn hơn.
Công cụ hỗ trợ đầu tư chứng khoán
Tham gia thị trường chứng khoán và đầu tư không chỉ cần tiền, kiến thức mà còn cần công cụ hỗ trợ. Nhà đầu tư cần có điện thoại hoặc máy tính kết nối internet để cập nhật thông tin, biến động giá, thị trường… Các công cụ phân tích tài chính để đưa ra quyết định đầu tư phù hợp, kịp thời.
Hy vọng những chia sẻ trên đây sẽ hữu ích giúp người mới bắt đầu làm quen với đầu tư chứng khoán theo cách đơn giản dễ hiểu nhất. Bạn cũng có thể nghe thêm lời khuyên hữu ích từ các chuyên gia thông qua Series Podcast và chia sẻ kiến thức hướng dẫn đầu tư chứng khoán tại kênh Youtube của Henry Mentor để có thêm cho mình những kiến thức bổ ích về đầu tư chứng khoán.